تحلیل سبک‏ شناختی شرف‏نامه نظامی گنجوی

در این مقاله، شرف‏نامه نظامی با رویکرد سبک‏شناختی، تحلیل شده است. چارچوب منظور در این تحلیل، بررسی سه سطح فکری، زبانی و ادبی اثر به روش توصیفی است که ابتدا عناصر دارای بسامد از متن استخراج، سپس از راه توصیف و تحلیل بررسی شده است. بر طبق مؤلفه‏های دارای بسامد، هر یک از سه سطح مذکور به زیرمجموعه‏هایی نیز تقسیم شده است. جستجوی ناکجاآباد، دم غنیمت شمردن و بزم‏اندیشی سه مفهوم غالب در سطح فکری است که عمدتا برخاسته از تجارب ناخوشایند شاعر در کهنسالی اوست. تشخّص زبانی به واسطه جنبه موسیقایی و حوزه‏های واژگانی گوناگون و برخی ویژگی‏های نحوی، سطح زبانی شرف‏نامه را دارای جنبه‏های سبک‏شناختی کرده است. بررسی تشبیه و استعاره، مهم‏ترین مؤلفه‏های سطح ادبی شرف‏نامه، نشان می‏دهد که ناسازگاری تصاویر و بسامد آن‏ها با جنبه‏های مختلف حماسه از قبیل درشتی و خشونت و فراخی و گستردگی فضا، به جنبه حماسی اثر لطمه زده و آن را در مقایسه با متون حماسی فاخری چون شاهنامه در سطح پایین‏تری قرار داده است.